Yüzde 40 engelli raporu, bir bireyin engelli olduğunu ve engel oranının yüzde 40 olduğunu belgeleyen resmi bir dokümandır. Bu rapor, engelli bireylere pek çok hak sunar. Örneğin engelliler, çalışma hayatında iş arama süreçlerinde ve işe alınma süreçlerinde daha öncelikli hale gelirler. Bunun yanı sıra, erişilebilirlik ve engelli hakları konusunda özel önlemler alınması gereken yerlerde engellilerin hakları da yüzde 40 engelli raporu sayesinde koruma altına alınır. Yüzde 40 engelli raporu, birçok yasal hak ve avantajı beraberinde getirir.
Engelli raporu, bir sağlık kurulu tarafından verilen ve engelli bireyin engellilik durumunu gösteren bir sağlık raporudur. Engeli %40 ve üstünde olan kişilere sağlık kurulu tarafından verilir. %40’ın altında ise, faydalanılabilecek avantajlar kısıtlıdır. Ancak %40 engelli raporu sahibi olan kişiler de ekonomik ve sosyal haklar alabilirler.
Engelli bireylerin hayatlarını kolaylaştırmak için devlet tarafından bazı ekonomik ve sosyal haklar verilmektedir. Engelli raporu, kişide engel olduğunu gösteren bir sağlık raporudur ve sağlık kurulu tarafından verilir. Kişiye engellilik oranını belirleyen engelli raporu verilir ve bu raporda belirtilen orana göre engelli birey, birçok sosyal ve ekonomik haktan faydalanabilir.
%40 engelli raporu avantajları arasında Türk Hava Yolları tarafından satılan uçak biletlerinde %25 indirim, şehirlerarası otobüs seyahatlerinde indirim, müze, milli parklar ve tabiat parklarında engelli indirimi, EKPSS ile kamu kurumlarında istihdam sağlanması, GSM operatörleri tarafından engelli bireylere özel kampanyalar düzenlenmesi, gelir vergisi indirimi, 8 yıl sigorta ve 4680 prim günü ile emekli olma, engel durumu %40 ve %89 arasında olan bireylerin ÖTV indiriminden faydalanması ve şehir içi toplu taşıma araçlarından ücretsiz faydalanmaları yer alır.
Engelli raporu alabilmek için sağlık kuruluşuna başvuru yapılmalı ve muayene ve tetkiklerin sonucunda sağlık kuruluna çıkılmalıdır. Engelli raporu oranı hesaplanırken, kişinin birden fazla özürü varsa, her biri için ayrı ayrı hesaplamalar yapılır ve en yüksek engel durumundan başlayarak sıralama yapılır.
Solunum, işitme, görme, sindirim, kas ve iskelet, zihinsel, davranışsal ya da ruhsal hastalıklar, onkoloji (kanser), idrar yolları, kulak burun ve boğaz, kardiyovasküler, deri, hemopoetik, hormon (endokrin), kadın hastalıkları, sinir, yanıklar ve diğer hastalıklarda engelli raporu alınabilir.
%40 engelli raporu ile alınan araçları engelli bireyin kendisi kullanmalıdır ve sağlık raporunda “özel engelli aracını” kullanabilirliği belirtilmelidir. Ayrıca engelli bireyin H sınıfı ehliyeti bulunmalıdır. Eğer ehliyeti yoksa, engellilere özel donatılmış bir araba ile sınava girerek ehliyet alabilir. Alınan aracı engelli bireyden farklı kişilerin kullanması yasaktır.
Engelli raporu oranına itirazda bulunmak mümkündür ve engelli raporu sorgulama işlemi e-Devlet üzerinden yapılabilmektedir.