Uzaya giden kişiler astronot olarak tanımlanırken, Astronomi ve Uzay Bilimleri ile yeryüzünde ilgilenen, üniversitelerde bu branşın eğitimini almış kişiler astronom olarak isimlendirilmektedir. Astronomlar araştırmalar ışığında astronotların uzayda en güvenli şekilde çalışmalar yürütmelerini sağlamaktadırlar. Bunun için astronotlar, uzay aracından uzay ortamına çıkacakları zaman uzay elbiselerini mutlaka giymelidirler. Bunun birçok nedeni bulunmakla birlikte temel sebebi, kişisel güvenliklerini sağlamak ve uzayda karşılaşabilecekleri zor durumlar için önlem niteliğinde olmasıdır. İnsanların da bulunduğu uzay yolculuklarında astronotları güvende tutmak görevin verimliliği açısından çok büyük önem taşır. Bu doğrultuda da uzay elbiseleri ve ekipmanları da son derece gereklidir.
Uzay İnsanlar İçin Tehlikeli Midir?
Dış uzayın başlangıcı olarak adlandırılan Karman Hattı deniz seviyesinden sadece 100 km yükseldikten sonra görülür. Bu hattı geçtikten sonra oksijen seviyesi yok denecek kadar azdır. Bu da insanlar için yaşanamaz bölge anlamına gelmektedir. Oksijenin var olmaması en büyük tehlikelerden biri olmakla beraber, insanlar için uzaydaki tehlikelerden sadece biridir.
Uzay Elbisesi Astronotları Nelerden Korur?
Astronotlar Neden Uzay Elbisesi Giyer? Uzayda yüksek enerjili ışınlar ve parçacıklar bulunurken havanın bulunmaması ve uzayın insanların alışık olmadığı derecede soğuk olması gibi nedenlerle, astronotların uzay araçlarının dışında gerçekleştirdikleri uzay çalışmaları sırasında koruyucu elbiseler giymeleri gerekmektedir. Uzay elbiseleri astronotlar için küçük bir uzay aracına benzer. Uzayda kurşundan daha hızlı bir şekilde üzerinize gelebilecek ve canınızı ciddi bir şekilde yakabilecek olan toz parçacıklarına karşı da iyi bir şekilde korur. Uzay kıyafetinin başlığında uzayda güneş ışınlarına karşı korunmak için altın kaplamalı bir siper bulunur. Astronotları uzaydaki tehlikelerden korur. Ayrıca uzay elbiseleri astronotlara uzayda çalışırken ihtiyaç duydukları oksijeni ve hayatta kalmak için içmeleri gereken suyu da sağlar. Uzay elbiseleri astronotların oksijen ihtiyacını 6 ile 8,5 saat sürecince karşılayabilmektedir.
Bir uzay elbisesi birçok parçadan oluşmaktadır. Bir parça kolları ve eldiven bağlantılarını, diğer bir parça ise astronotun göğüs kafesini kapsamaktadır. Kafa bölgesini ise başlık korur. Ayak ve bacaklarını da koruyan başka bir parça mevcuttur. Kıyafetin bazı parçaları birçok katmandan meydana gelmektedir ve her bir katman kendi içinde farklı görevlere sahiptir. Bazı katmanlar astronotu uzay tozlarına karşı korurken, bazıları da oksijeni kıyafet içerisinde tutmaktadır. Astronotlar uzay kıyafetinin içine vücutlarını baş, eller ve ayaklar hariç örtecek şekilde havalandırma ve soğutma işlevi gören bir tulum giyer. Bu tulum elastik malzemeden üretilir ve içerisinde su bulunan ince tüplerden oluşan bir ağa benzer. Bu tüplerin içinden geçen su sayesinde astronotların vücut sıcaklığı dengelenmektedir. En dış koruyucu katmanın altında bulunan yedi katman sayesinde astronotlar sıcaklık değişimlerine karşı korunmaktadır. Mesela, astronotlar Uluslararası Uzay İstasyonu’nda gerçekleşen uzay yürüyüşleri esnasında -150°C ile -120°C arasında değişen sıcaklıklara maruz kalabilmektedirler. Bu katmanın ayrıca astronotları hareketi yüksek hızda gerçekleşen küçük parçacıkların zararlarından koruduğu ortaya konulmuştur. Uzay elbiselerinde kullanılan kasklar astronotlar için yeterli görüş imkânı sağlarken koruma görevini de tam olarak yerine getirmelidir. Kaskın vizörü astronotları Güneş’ten yüksek hızda hareket eden parçacıkların ve gelen ışınların zararlı etkilerinden koruyabilmek amacıyla polikarbonattan üretilmektedir.
Uzay Elbiselerinin Fiyatı Ne Kadardır?
Her astronot için elbiseler özel olarak yapılmaktadır ve uzun yıllar boyunca kullanılabilmektedir. Bir uzay elbisesinin fiyatı yaklaşık olarak 12 milyon dolardır. Uzay elbisesinin en pahalı parçası ise sırt çantasına benzeyen Birincil Yaşam Destek Ünitesi’dir. Maliyet açısında ise NASA’nın en fazla para harcadığı parça astronotların eldivenleridir. Sonuç olarak uzay elbiseleri, giyilebilir uzay araçları olarak değerlendirilebilir. Astronotları hayatta tutar ve iletişimde kalmalarını sağlar.
News
