Türkiye’de ve dünyanın birçok yerinde Roauccutane veya Accutane adlarıyla satışı yapılan
ilaçların içinde bol miktarda bulunan İzotretinoin; ağır aknelerin tedavisinde tercih edilen, doktor
gözetiminde kullanılması tavsiye edilen ve satışı reçeteyle yapılan kimyasal bir maddedir.[1] Doğada
kendiliğinden bulunan doğal bir retinoik asittir (13-cis-retinoik asit). İzotretonin’in vücuda birçok
etkisi olduğu bilinmekle birlikte ilacın kişideki etkileri, bünyeden bünyeye farklılık göstermektedir.
Sağlığa ve çevreye zarar verici bir kimyasal madde olarak kabul edilmesi ile reçeteyle satılması da bu
yüzdendir.
Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri
Kimyasal formülü C20H28O2 olan İzotretinoin’in molekül ağırlığı 300.4 g/mol’dür. Erime
noktası 174-175oC olarak ölçülmüştür.[3] İzotretinoin, sarıdan turuncuya kaçan bir renge sahiptir.[2]
İlaç formu, FDA (Food and Drug Administration)’nın onayıyla ağızdan alınan (oral) kapsül şeklinde
satışa sunulmaktadır. Saf hali, korozif (aşındırıcı, tahriş edici) bir maddedir. Özellikle göz ve deri
tahrişine sebebiyet verebilmektedir. Ayrıca özellikle hamileler için toksik (zehirli) etki yaratabilmekte
ve hamilelikte düşük riskini artırabilmektedir. Bu yüzden hamileler İzotretinoin kullanımından ve
temasından kaçınmalıdır. Bunlarla birlikte, başta sucul alanlar olmak üzere doğada toksik etki bıraktığı
bilinmektedir.
Kullanım Alanları
İzotretinoin’in dermatolojik hastalıklardan biri olan ağır aknelerin tedavisinde kullanıldığı
bilinmektedir. İzotretinoin tedavisi yaklaşık 4-5 ay sürmekle birlikte, bu süre kişiden kişiye
değişebilmektedir. Bu kimyasal maddenin, ağır akneyi tedavi etmesi dışında birçok yan etkisi olduğu
bilinmektedir. Bu sebeple, akne tedavisinde İzotretinoin’den önce daha az yan etkileri bulunan
antibiyotik, jel gibi tedavilere başvurulmaktadır.
Yan Etkiler
İzotretinoin’in birçok yan etkisi vardır ve bu yan etkiler bünyeden bünyeye değişiklik
gösterebilmektedir. Sıklıkla karşılaşılan yan etkiler:
- Baş ağrısı
- Cilt kuruluğu
- Kaşıntı
- Göz kuruluğu
- Burun kanaması
- Yüzde kızarıklık ve döküntü
- Boğaz kuruluğu
Bazı yan etkiler ise daha ciddidir. Bunlara:
- Anksiyete
- Depresyon
- Karın ağrıları
- İshal
- Kanlı dışkı
- Göz kusurları
Gibi yan etkiler örnek verilebilir. Bunların dışında, ilacın vücutta alerjik reaksiyonlar oluşturabileceği
de unutulmamalı ve bu durumlarda acilen ilgili doktora haber verilmelidir.
News
