İMAR HUKUKU NEDEN BİR YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DEĞİL?
Şehir ve bölge planlama lisans bölümü mezunu şehir plancılarının yakından ilgilenmek durumunda olduğu imar hukuku; Başta 3194 sayılı imar kanunu, bu kanunun uygulama yönetmeliği ve imar planlarında öyle ya da böyle söz sahibi olan tüm mevzuat metinleriyle alakalı olan hukuk dalıdır.
Elbette yasa, yönetmelik, mevzuat, hukuk kavramları en çok hukuk fakültesi mezunları için anlam teşkil etse de özellikle kentsel rantın dağıtımında kamu ile özeli dengeleyen imar planlarının yapımında şehir plancılarının da mevzuata hâkim olması gerekmektedir.
Ayrıca imar planlarının en temel aracı arazi ve arsa düzenlenmesini sağlamak olduğundan, 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planlarının direktifliğinde yapılan imar uygulamalarında harita mühendislerinin yaptığı işin daha iyi algılanması, oluşabilecek imar sorunlarının planlama aşamasında önlenebilmesi sağlanır.
Şehir ve Bölge Planlama ile ilgili yüksek lisans programlarında durum nedir?
Ülkemizde şehir ve bölge planlama lisans eğitimi veren birçok üniversitenin, bir veya birden fazla olmak üzere uzmanlaşma sağlayan programı mevcuttur. Bunlar genel olarak “Şehir Planlama, Bölge Planlama, Şehir ve Bölge Planlama, Kentsel Tasarım, Kentsel Koruma” isimli programlarıdır. Yazımızın konusu olmayan ancak günümüzün trendlerinden kentsel dönüşüm için dahi iki üniversitede (Yıldız Teknik Üniversitesi ve Uşak Üniversitesi) uzmanlaşma programının mevcut olduğu düşünülürse imar hukukunun bu programlar içerisinde kendine yer açıp açmadığını kontrol etmek en doğrusudur.
Halihazırdaki programlar içerisinde mevzuata ilişkin içeriği bulunanları detaylıca incelediğimizde (ders programlarına ulaşılabilen) karşımıza şu tablo çıkıyor;
- Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Yüksek Lisans Programında
-
- PLN 5055 Planlamada Yönetim ve Hukuk
- Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Ensitiüsü Şehir ve Bölge Planlama Yüksek Lisans Programında
- 5301312 Sit Alanları Planlama
- 5071312 Havza Yönetimi ve Planlama
- 5061312 Enerji Etkin Planlama ve Tasarım
- 6241312 Gecekondu Alanlarının Islahı ve Dönüşümü
- 6231312 Konut Alanları Koruma Planlaması
- 6211312 Planlamada Yasal ve Yönetsel Çerçeve
- Gebze Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Yüksek Lisans Programında
- ŞBP 518 Şehir ve Bölge Planlamada Hukuk
- İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir Planlama Yüksek Lisans Programında
- SPL504E Konut Politikası
- SPL514 Tarihsel Çevre Koruma Politikaları
- SPL516 Türkiye’de Planlama ve Uygulama Sorunları
- Ayrıca araştırma alanlarında politika alt başlığında Hukuk ve Uygulama olarak geçmektedir (Burada imar hukuku ile ilgili tez yazılabileceği anlaşılıyor)
- Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Yüksek Lisans Programında
- SEH 5031 Ekoloji ve Planlama
- SEH 5060 İmar Hukuku
- SEHL 7253 Bölge Planlama ve Bütünleşik Havza Yönetimi
- SEHL 7321 Kültürel Miras Alanlarının Yönetimi
- Mersin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Yüksek Lisans Programında
- ŞBP 554 Kentsel Korumanın Yasal ve Yönetsel Boyutları
- Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kentsel Tasarım, Kentsel Koruma ve Kentsel Planlama Yüksek Lisans Programlarında
- Program Yeterlilikleri’nin 13. Maddesinde “Kentsel Tasarım konularıyla ilişkili olan yasal mevzuata derinlemesine hâkim olmak” (her bir program için ayrı program yeterlilikleri metni bulunuyormuş gibi görünmesine rağmen üç farklı linkte de sadece “Kentsel Tasarım” ile ilgili yeterlilik metninin çıktığını göz önünde bulundurmakta fayda var)
- Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Programında
- 8231011026 Kent Planlamada Uygulama Sorunları
- Uşak Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kentsel Dönüşüm Programında
- Kentsel Dönüşüm Prensipleri ve Hukuku
- Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kentsel Koruma ve Planlama Yüksek Lisans Programında
- SBP5014 Planlamada Yasal Yönetsel Sistemler
- SBP5307 Koruma Politikaları ve Uygulamaları
- Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kentsel Dönüşüm ve Planlama Yüksek Lisans Programında
- SBP5014 Planlamada Yasal Yönetsel Sistemler
- SBP5202 Fiziksel Planlamada Güncel Konular
- Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kentsel Mekan Organizasyonu Yüksek Lisans Programında
- SBP5014 Planlamada Yasal Yönetsel Sistemler
Hukuk Fakültelerinde mevcut durum nedir?
İmar Hukuku’nun İdare Hukuku’nun, İdare Hukuku’nun da Kamu Hukuku’nun özel bir alt dalı olduğunu bilerek Kamu Hukuku konusunda yüksek lisans programlarında da aranılan bilgilerin verildiği derslere ulaşılabilir. Ancak sadece hukuk temelli bir eğitim olacağı ve İmar Hukukuna da özellikle eğilen bir program bulunmadığından, aynı Şehir ve Bölge Planlama yüksek lisans programlarında olduğu gibi yeterli uzmanlık kazanılamayacaktır.
Ek olarak, imar hukuku ile ilgilenen kişilerin en az “imar planı okuyabilme” yeterliliğine, en çok da “Şehir Plancısı” olması, bu konuda uzmanlaşabilmesini sağlayacaktır.
Nerede ve Nasıl Olmalıydı?
Bir önceki başlıkta bahsedilen “yeterlilik” durumundan yola çıkarak net olarak Şehir Planlama anabilim dalı içerisinde “imar hukuku” yüksek lisans programı yer almalıdır.
Nasıl konusuna gelince, mekanların fiziksel ve yasal çerçevelerdeki özelliklerine göre ayrı mevzuatların işlendiği farklı dersler olmalıydı. Örneğin;
- Hukukun Temelleri: İçtihat, Yasa, Yönetmelik, Tebliğ, Genelge, Özelge ve diğer mevzuatlar
- Geçmişten Günümüze Kentsel Dönüşüm Kanunları (2981, 5104, 5366, 6306 Sayılı Kanunlar, 5393 Sayılı Yasa’nın 73.Maddesi ve Uygulama Yönetmeliklerine Kısaca Bakış)
- 6360 Sayılı Afete Dayalı Kentsel Dönüşüm Kanunu’nun Uygulama Yönetmeliğinin örnek projelerde yansıması
- Kentsel Koruma Alanlarında Planlamanın Yasal ve Yönetsel Boyutları (2863 Sayılı Kanun, Koruma Amaçlı İmar Planları ve Çevre Düzenleme Projelerinin Hazırlanması-Gösterimi-Uygulaması-Denetimi-Müelliflerine İlişkin Usul ve Esaslara Ait Yönetmelik ve Sit İlke Kararları)
- 3194 Sayılı İmar Kanunu ve 18.Madde Uygulamaları
- Havza Alanlarında Yönetmelikler ve Planlama (İSKİ Havza Yönetmeliği vd.)
- Her Yönüyle Mülkiyet ve İmar Uygulamaları
- Tarım Alanlarında Mevzuatlar ve Planlama İlişkisi (5403 sayılı Toprak Koruma Kanunu ve İlgili Yönetmelikler)
- 2960 Sayılı Boğaziçi Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği’nin Mekânsal Koruma Üzerine Etkileri
- Kıyı Alanlarında Planlamanın Yasal ve Yönetsel Boyutları (3621 Sayılı Kıyı Kanunu)
- İmar Planlarında Plan Notları ve Mevcut Yönetmeliklerle İlişkisi
- Plan Yapım ve Onama Yetkisi Olan Kurumlarda Süreçler ve İşleyiş (Büyükşehir Belediyeleri, Büyükşehirlerde İlçe Belediyeleri, İl ve İlçe Belediyeleri, Belde Belediyeleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İl Özel İdareleri vd.)
Son Olarak
Umalım ki Şehir ve Bölge Planlama Bölümü eğitiminde yeterli vakit ayrılamayan “İmar Hukuku” konusunda bu tarz bir yüksek lisans programı oluşturulsun ve “İmar Hukuku” uzmanları yetiştirilsin.
Daha Fazlasını Keşfedin
News
